Yerin ən böyük adası ilə bağlı mühüm kəşf: Qrenlandiya hərəkət edir və formasını dəyişir

Dünya 19 Okt 2025 12:54:00 93 0

Yerin ən böyük adası ilə bağlı mühüm kəşf: Qrenlandiya hərəkət edir və formasını dəyişir

Son onilliklərdə baş verən iqlim dəyişikliyi nəticəsində buzlaqların əriməsi Yer kürəsinin ən böyük adası olan Qrenlandiyanın həm mövqeyinə, həm də formasına təsir edib.

Bu xəbəri də oxu: Trampdan RusiyaUkrayna müharibəsini dayandırmaq üçün yeni TƏKLİF

Son.az xəbər verir ki, alimlərin apardığı yeni tədqiqatlar Qrenlandiyanın hər il təxminən 2 santimetr sürətlə şimal-qərb istiqamətində hərəkət etdiyini ortaya çıxarıb.

"IFLScience" nəşrinin yaydığı məlumata görə, bu prosesin kökləri 20 min il əvvəl başa çatan son Buz dövrünə gedib çıxır. Həmin dövrdən etibarən buz örtüyünün tədricən əriməsi yer səthinə olan təzyiqi azaltdığı üçün Qrenlandiyanın altında yerləşən tektonik plitələr və dərin süxurlar deformasiya olunmağa başlayıb. Bu dəyişiklik adanın bəzi bölgələrinin kiçilməsinə, digərlərinin isə genişlənməsinə səbəb olub.

Danimarka Texniki Universiteti və NASA-nın Reaktiv Hərəkət Laboratoriyasından tədqiqatçı Danial Lonqfors Berq bildirib:

"Ümumilikdə Qrenlandiya bir qədər kiçilir, lakin bu tendensiya gələcəkdə dəyişə bilər. Hazırda sürətlə artan ərimə prosesi adanın həm formasını, həm də hərəkət trayektoriyasını dəyişə bilər".

O, həmçinin qeyd edib ki, buz örtüyünün çəkisinin azalması nəticəsində yer səthində yüngül qalxma müşahidə olunur. Bu dəyişikliklər, həm də adanın eyni vaxtda sıxılması və yerdəyişməsi ilə müşayiət olunur.

Berqin sözlərinə görə, bu dəyişiklikləri yüksək dəqiqliklə ölçmək üçün alimlər Qrenlandiya sahillərində yerləşdirilmiş 58 GPS stansiyasından əldə olunan məlumatları təhlil ediblər. Bu cihazlar vasitəsilə adanın mövqeyindəki dəyişikliklər, süxurların hündürlüyü və zamanla yerin necə deformasiyaya uğradığı dəqiqliklə izlənilib.

Toplanan nəticələr Qrenlandiyanın təkcə buzla örtülü bir ada olmadığını, həm də iqlim dəyişikliyinə dinamik reaksiya verən geoloji bir sistem olduğunu sübut edir.

Kənan Son.az

Mənbə: milli.az
Siyahının davamı
Ramiz Mehdiyev hazırda AMEAdan nə qədər maaş alır? RƏQƏM like
  • 19 Okt 12:41  
Digərləri Ramiz Mehdiyev hazırda AMEAdan nə qədər maaş alır? RƏQƏM

Haqqında 4 aylıq ev dustaqlığı qətimkan tədbiri seçilmiş Ramiz Mehdiyev

arrow Ətraflı
Bu kəndlərin adları dəyişdiriləcək SƏBƏBLƏR like
  • 19 Okt 12:35  
Digərləri Bu kəndlərin adları dəyişdiriləcək SƏBƏBLƏR

Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin iclasında "Ərazi quru

arrow Ətraflı
Ramiz Mehdiyev işində adı çəkilən deputatlardan SƏRT REAKSİYA like
  • 19 Okt 12:27  
Digərləri Ramiz Mehdiyev işində adı çəkilən deputatlardan SƏRT REAKSİYA

Azərbaycan siyasi gündəmini silkələyən Ramiz Mehdiyev qalmaqalı ilə bağ

arrow Ətraflı
Leysan yağacaq, dolu düşəcək SABAHIN HAVASI like
  • 19 Okt 12:20  
Digərləri Leysan yağacaq, dolu düşəcək SABAHIN HAVASI

Oktyabrın 20-də gözlənilən hava proqnozu açıqlanıb.

arrow Ətraflı
Elektromobil idxalında kəskin azalma Səbəb nədir? like
  • 19 Okt 12:17  
Digərləri Elektromobil idxalında kəskin azalma Səbəb nədir?

Bir neçə ildir ki, dünyada elektrikli avtomobillərə tələbat artsa da, öl

arrow Ətraflı
Zahid Oruc ittihamlara belə cavab verdi like
  • 19 Okt 12:08  
Siyasət Zahid Oruc ittihamlara belə cavab verdi

Milli Məclisin İnsan hüquqları komitəsinin sədri, Sosial Tədqiqatlar Mər

arrow Ətraflı
Oktay Kaynarca yeni serialla ekranlara qayıdır like
  • 19 Okt 12:00  
Şou-biznes Oktay Kaynarca yeni serialla ekranlara qayıdır

Türkiyəli məşhur aktyor Oktay Kaynarca yeni serial layihəsində yer alacaq.

arrow Ətraflı
Sahara əsrin sonuna qədər yaşıllaşa bilər: Afrikada “yağış dövrü” başlayacaq like
  • 19 Okt 11:43  
Digərləri Sahara əsrin sonuna qədər yaşıllaşa bilər: Afrikada “yağış dövrü” başlayacaq

Qlobal iqlim dəyişikliyi dünyanın bir çox bölgəsində yağıntı rejimin�

arrow Ətraflı
Bakıda vəzifəli şəxsin ailəsində faciə İkinci övladını itirdi like
  • 19 Okt 11:41  
Digərləri Bakıda vəzifəli şəxsin ailəsində faciə İkinci övladını itirdi

Bakıda yüksək vəzifəli məmurun ailəsinə ağır faciə üzv verib.   

arrow Ətraflı
Binalar daha tez qocalmayacaq: "Nəzarət daha da güclənəcək" like
  • 19 Okt 11:27  
Digərləri Binalar daha tez qocalmayacaq: "Nəzarət daha da güclənəcək"

Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin Kollegiyası "Yüksək

arrow Ətraflı
Niyaməddin Musayevdən mahnılarını ifa edən gənclərə şərt like
  • 19 Okt 11:07  
Şou-biznes Niyaməddin Musayevdən mahnılarını ifa edən gənclərə şərt

Xalq artisti Niyaməddin Musayev mahnılarını ifa edən gənc ifaçılara ça�

arrow Ətraflı
DYP MƏLUMAT YAYDI Bu sürücülər məsuliyyət daşıyır like
  • 19 Okt 10:58  
Digərləri DYP MƏLUMAT YAYDI Bu sürücülər məsuliyyət daşıyır

Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi bu sahədə qaba

arrow Ətraflı
Qan analizi ilə 50dən çox xərçəng növü müəyyən edilə bilər YENİ TƏDQİQAT like
  • 19 Okt 10:51  
Digərləri Qan analizi ilə 50dən çox xərçəng növü müəyyən edilə bilər YENİ TƏDQİQAT

Yeni aparılan tədqiqatın nəticələri göstərir ki, 50-dən artıq xərçə

arrow Ətraflı
KİV: Putin Trampla telefon danışığında Ukrayna hərbçilərinin “DXR”dən çıxarılmasını tələb edib like
  • 19 Okt 10:32  
Dünya KİV: Putin Trampla telefon danışığında Ukrayna hərbçilərinin “DXR”dən çıxarılmasını tələb edib

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ABŞ Prezidenti Donald Trampla telefon danış�

arrow Ətraflı