Mövzunun aktuallığını nəzərə alaraq, bu vəziyyətlə bağlı qiymət artımının səbəblərini öyrənmək üçün Azərbaycan Qiymətləndiricilər Cəmiyyətinin (AQC) İdarə Heyətinin sədri Vüqar Oruca üz tutduq.

Qiymət artımın səbəblərindən Son.az-a danışan sədr kirayə qiymətlərində müşahidə olunan artımın son illərə təsadüf etdiyini deyir:

"Bildirmək istəyirəm ki, kirayə qiymətlərində müşahidə olunan artım son illərə təsadüf edir və bu artım minimal və orta aylıq əməkhaqqı ilə müqayisədə kifayət qədər yüksək məbləğ təşkil edir. Bu hal təkcə Azərbaycanda deyil, qonşu ölkələrdə də müşahidə olunur. Səbəblərdən biri ondan ibarətdir ki, şəhərlərə regionlardan güclü axın müşahidə olunur. Şəhərlər inkişaf etdikcə, əhalinin sayı da demoqrafik dəyişikliklər fonunda artır və bu da tələbatın yüksəlməsinə səbəb olur. Bu məsələ yalnız mənzil tələbi ilə deyil, həm də urbanizasiya və şəhərlərin planlı formalaşma problemi ilə əlaqəlidir. Düşünürəm ki, ölkə iqtisadiyyatı inkişaf etdikcə, orta aylıq əməkhaqqı ilə kirayə qiymətləri arasındakı nisbət daha balanslı hala gələcək. Burada bir məqamı da qeyd etməliyəm: kirayə mənzilləri bir qayda olaraq bir nəfər deyil, ailələr götürür və ailə daxilində bir neçə nəfərin işləməsi bu xərclərin bölüşdürülməsini asanlaşdırır. Bu baxımdan, hazırda kirayə qiymətləri yüksək olsa da, bazarda tələbat hələ də artmaqda davam edir".

Onun fikrincə, bu istiqamətdə müəyyən layihələr icra etmək lazımdır.

"Kirayə qiymətlərində sabitliyi yalnız o zaman gözləmək olar ki, Azərbaycan dövləti bu sahədə daha geniş sosial layihələr həyata keçirsin. Bu istiqamətdə artıq İpoteka və Kredit Zəmanəti Fondu, həmçinin Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi (MİDA) tərəfindən müəyyən layihələr icra olunmaqdadır. Kirayə bazarında qiymətlərin yüksəlməsinə ciddi təsir edən əsas amillərdən biri tələbələrdir. Hər il minlərlə gəncin ali məktəblərə qəbul olaraq Bakıya üz tutması kirayə mənzillərə olan tələbatı artırır. Əgər universitet şəhərciklərinin, yataqxanaların və tələbə kampuslarının sayı artırılarsa, bu, kirayə bazarında qiymətlərin tənzimlənməsinə müsbət təsir edə bilər. Təhsil müəssisələrinin şəhər kənarına köçürülməsi prosesi həm kirayə qiymətlərinin normallaşmasına, həm də şəhərdəki sıxlığın azalmasına şərait yarada bilər. Bu isə nəqliyyat əlçatanlığının və yol hərəkətinin daha nizamlı təşkilinə səbəb olacaq", deyə V.Oruc bildirib.

Həmsöhbətim mövcud problemin zamanla normallaşacağını vurğulayır:

"Hesab edirəm ki, kirayə qiymətlərinin əməkhaqqının böyük bir hissəsini əhatə etməsi zamanla normallaşacaq. Bunun üçün iqtisadi inkişafla yanaşı, əhalinin gəlir səviyyəsinin artması və tənzimləyici mexanizmlərin tətbiqi vacibdir. Qeyd etməliyəm ki, imtahanlardan sonra kirayə mənzillərə tələbat xüsusilə artır və bu, mövsümi qiymət artımına səbəb olur. Bu cür artımlar sonradan bazarda yeni, yüksək qiymət səviyyəsinin formalaşmasına zəmin yaradır. Mövcud vəziyyətdə, xüsusilə tələbələrin yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində əlavə tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədəuyğun olardı".

Xəyal Abdullayev Son.az