Damarları daraldır, infarkt riskini artırır Azərbaycanda da


Digərləri 18 Dek 2025 17:10:00 84 0

Damarları daraldır, infarkt riskini artırır  Azərbaycanda da

Tədqiqatlar göstərir ki, elektron siqaretlər və "vaping" cihazları ürək-damar və beyin sağlamlığı üçün ciddi risklər daşıyır.

Son.az xəbər verir ki, ABŞ və Böyük Britaniya alimlərinin araşdırmalarına görə elektron siqaret istifadəçiləri infarkt və insult riski altında olurlar, xüsusilə də əvvəllər adi siqaret çəkmiş şəxslər üçün bu təhlükə daha yüksəkdir.

Bir neçə müşahidəçi tədqiqatın meta-analizində qeyd edilib ki, elektron siqaret istifadəçiləri ürək tutması riski ilə 1,5 dəfə, insult riski ilə isə təxminən 5% daha yüksək risk daşıyır. Əgər şəxs əvvəllər adi siqaret çəkib və sonra veypə keçibsə, infarkt riski iki dəfə, insult riski isə 73% artır. Bu nəticələr keçmiş siqaret vərdişləri nəzərə alınaraq əldə edilib.

Alimlər bildirirlər ki, veypinq damarların elastikliyini azaldaraq qan dövranına mənfi təsir göstərir. Bunun nəticəsində ürək-damar sistemi daha çox yüklənir və qan axını çətinləşir. Eyni zamanda, qan damarlarında iltihaba səbəb ola bilər ki, bu da zamanla damarların, əzələlərin və orqanların normal işləməsini çətinləşdirir.

İngiltərədə aparılmış tədqiqatlar göstərib ki, gənc veyp istifadəçiləri gələcəkdə spirt və digər narkotik maddələrdən istifadə etməyə daha meyilli olurlar. Təxminən 500 min 18 yaşdan aşağı gənc UK-də müntəzəm vaping istifadəçisidir.

Ekspertlər, xüsusilə yeniyetmələr üçün, elektron siqaretlərin beyin inkişafına mənfi təsir göstərdiyini vurğulayır. Nikotin beynin diqqət, öyrənmə, əhval və impuls nəzarəti ilə bağlı hissələrinə zərər verə bilər.

Bundan əlavə, diş sağlamlığı da risk altındadır: vaping ağız quruluğuna, bakteriyaların çoxalmasına və diş çürüməsinə səbəb ola bilər.

Veyplər süd vəzi xərçəngi riskini artıra bilər. Bu barədə rusiyalı onkoloq və mammoloq Maqomed Sulimanov məlumat verib. Həkimin sözlərinə görə eyplər düşündüyümüz qədər zərərsiz deyil. Onlar xüsusilə gənc qadınlar üçün ciddi sağlamlıq riskləri yarada bilər.

"Veyplərdə olan qliserin və dadlandırıcı maddələr qızdırıldıqda zərərli maddələrə çevrilir. Bu maddələr arasında formaldehid, asetaldehid və akrolein var. Onlar orqanizm üçün çox təhlükəlidir və xərçəng riskini yüksəldir", - onkoloq deyib.

Ümumilikdə, elektron siqaretlər siqaretə nisbətən daha az toksik olsa da, tamamilə təhlükəsiz deyil. Onlar ürək-damar xəstəlikləri, ağciyər xəstəlikləri, beyin inkişafının zəifləməsi və asılılıq kimi ciddi riskləri artırır. Həkimlər, xüsusilə yeniyetmələrin veypinqdən uzaq durmasını tövsiyə edir.

Yəni, elektron siqaretlər qısa müddətli zərərsiz görünə bilər, amma uzunmüddətli sağlamlıq təsirləri hələ də ciddi narahatlıq doğurur və onları tam təhlükəsiz alternativ hesab etmək olmaz.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda elektron siqaretlərin və onların tərkib hissələrinin idxalı, ixracı, istehsalı, saxlanılması, həm topdan, həm də pərakəndə satışı, eləcə də istifadəsi qadağan edilə bilər. Bununla bağlı "Tütün və tütün məmulatı haqqında" qanuna yeni maddənin əlavə olunması təklif olunur və dəyişikliklər Milli Məclisin Aqrar siyasət, İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq, həmçinin Əmək və sosial siyasət komitələrinin birgə iclasında müzakirə edilib.

İsmayıl Son.az

Müğənni ilə psixoloq arasında GƏRGİNLİK: MTVyə bu kadrlara görə like
  • 18 Dek 17:00  
Şou-biznes Müğənni ilə psixoloq arasında GƏRGİNLİK: MTVyə bu kadrlara görə

MTV kanalında efirə gedən "Xoş Sabah" proqramında canlı yayım z

arrow Ətraflı
Hindistanda dəhşət: Fillər kəndlərə hücum etdi, ölənlər var like
  • 18 Dek 16:56  
Digərləri Hindistanda dəhşət: Fillər kəndlərə hücum etdi, ölənlər var

Hindistanda vəhşi fillərin ardıcıl hücumları yerli sakinlər arasında pa

arrow Ətraflı
Beybutovun 4 milyonu kimdədir?  Cavid Hüseynli azadlığa buraxıldı like
  • 18 Dek 16:45  
Digərləri Beybutovun 4 milyonu kimdədir? Cavid Hüseynli azadlığa buraxıldı

İş adamı Quvat Beybutovun 4 milyon manatını dələduzluq yolu ilə ələ k

arrow Ətraflı
Rus kürüsü Trampa necə çatdı? like
  • 18 Dek 16:41  
Digərləri Rus kürüsü Trampa necə çatdı?

ABŞ Prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff Rusiyanın X

arrow Ətraflı
Aİnin Cənubi Qafqazda "alov" axtarışı  Külə dönən nüfuz... like
  • 18 Dek 16:30  
Siyasət Aİnin Cənubi Qafqazda "alov" axtarışı Külə dönən nüfuz...

Son günlər Avropa Parlamentinin gündəmində yenidən Azərbaycan mövzusu &q

arrow Ətraflı
"Putin və Ərdoğan həmin məsələni müzakirə etməyib"  Peskov like
  • 18 Dek 16:20  
Dünya "Putin və Ərdoğan həmin məsələni müzakirə etməyib" Peskov

Putin və Ərdoğan Aşqabadda S-400 məsələsini müzakirə etməyiblər.

arrow Ətraflı
Hadisədən "2025"ə vida RƏQSİ like
  • 18 Dek 16:10  
Şou-biznes Hadisədən "2025"ə vida RƏQSİ

Hadisə yeni paylaşımı ilə müzakirələrə səbəb olub.

arrow Ətraflı
Qubada sərnişin avtobusu ana və övladını vurdu  ölən var like
  • 18 Dek 16:05  
Digərləri Qubada sərnişin avtobusu ana və övladını vurdu ölən var

Qubada sərnişin avtobusu ana və övladını vurub.

arrow Ətraflı
Bakıda binalar üçün yeni qaydalar: Evlərin qiyməti artacaq?  AÇIQLAMA like
  • 18 Dek 16:00  
Digərləri Bakıda binalar üçün yeni qaydalar: Evlərin qiyməti artacaq? AÇIQLAMA

Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi bina və qurğuların getdikcə

arrow Ətraflı
Rüşvət alan bağça müdiri işdən qovuldu like
  • 18 Dek 15:58  
Digərləri Rüşvət alan bağça müdiri işdən qovuldu

Zaqatalada bağça müdiri rüşvət ittihamı ilə vəzifəsindən kənarlaşd�

arrow Ətraflı
Daha bir prospektdə velosiped zolağı və parkinq ərazisi yaradıldı like
  • 18 Dek 15:50  
Digərləri Daha bir prospektdə velosiped zolağı və parkinq ərazisi yaradıldı

Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) paytaxtın nəqliyyat infrastr

arrow Ətraflı
“Səni sevirəm, vallah, özü də çox”  efirdə xanımına sevgi ETİRAFI like
  • 18 Dek 15:40  
Şou-biznes “Səni sevirəm, vallah, özü də çox” efirdə xanımına sevgi ETİRAFI

Aparıcı Zaur Nəbioğlu təqdim etdiyi "Rəngarəng" verilişində h

arrow Ətraflı
6 ay ancaq toyuq filesi yedi, pankreatit oldu like
  • 18 Dek 15:30  
Digərləri 6 ay ancaq toyuq filesi yedi, pankreatit oldu

6 ay boyunca təkcə toyuq filesi və gül kələmi yeyən qadın pankreatit ol

arrow Ətraflı
Kamaləddin Qafarov: “Amnistiya mühüm siyasi və humanist addımdır” like
  • 18 Dek 15:25  
Siyasət Kamaləddin Qafarov: “Amnistiya mühüm siyasi və humanist addımdır”

"Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin "Konstitusiya və Suverenli

arrow Ətraflı