Son.az xəbər verir ki, Marsda insan məskunlaşması, Günəş sistemindəki ən çətin mühitlərdən birinə daxil olmaq deməkdir. Lakin Qırmızı planetdəki həyat şərtlərini başa düşmək üçün çox da uzaqlara baxmağa ehtiyac yoxdur. Məşhur bir kosmos alimi Marsda yaradılacaq koloniyanın şərtlərinin həbsxana həyatı ilə çoxsaylı oxşarlıqlar daşıyacağını iddia edir.

Bristol Universitetindən kosmik sistemlər mühəndisi professor Lusi Berthud, həm məhkumların, həm də astronavtların qarşılaşdığı çətinliklərin bir-birinə bənzər olduğunu bildirir. Bu çətinliklər arasında "şəxsi məkanın azlığı, həddindən artıq sıxlıq, zəif qidalanma, lazımsız risklər, sərt rejimlər və məhdud gündəlik fəaliyyətlər" yer alır.

Astronavtlar, Yerdən 225 milyon kilometr uzaqlıqda, Marsda tamamilə təcrid olunmuş vəziyyətdə, həbsxanalarda cəza çəkən məhkumlardan daha dərin bir tənhalıq hissi yaşaya bilərlər. Ən əsas fərq isə, astronavtların bu missiyaya könüllü olaraq qatılmaları, məhkumların isə azadlıqlarının cəza olaraq məhdudlaşdırılmasıdır.

Marsda astronavtlar, resursların olduqca məhdud olduğu bir mühitdə, yaşamaq üçün dar və təhlükəli məkanlarda kiçik bir insan qrupu ilə birlikdə yaşamalı olacaqlar. Avropa standartlarına görə bir həbsxana kamerasında adambaşına düşən sahə təxminən 4 kvadratmetr olsa da, həddindən artıq sıxlıq səbəbindən bu sahə bir çox ölkədə daha da azalır. Marsdakı şərtlər isə daha da çətin ola bilər. NASA-nın "Apollo" missiyalarında, Ay səfərləri zamanı üç nəfərlik heyət üçün cəmi 6,2 kubmetrlik yaşayış sahəsi ayrılmışdı. Bu cür sıx mühitlər stresin artmasına və qarşıdurma risklərinin yüksəlməsinə səbəb ola bilər.

Təhlükələr və psixoloji çətinliklər

Marsda astronavtların qarşılaşacağı təhlükələr, həbsxanadakılarla psixoloji baxımdan bənzər təsirlər yarada bilər. Professor Berthud deyir: 

"Yüksək riskli bir mühitdə yaşamaq, daimi bir təhdid hissini aktiv saxlayır və bu, uzun müddətdə psixoloji və fiziki təsirlərə səbəb ola bilər".

Astronavtlar fövqəladə vəziyyətlərlə başa çıxmaq üçün xüsusi seçilsələr də, uzunmüddətli missiyalar bu üstünlüyü aradan qaldıra bilər.